У Гомелі ў пераднавагоднія дні шмат хто
заняўся ёлачным гандлем. Прапаноўваюць ня толькі штучныя ялінкі, але
й жывыя, прывезеныя зь лесу.
Ці заражаныя ялінкі радыяцыяй і наколькі,
на гэта гараджане ўвагі амаль не зьвяртаюць. Найбольш прыглядаюцца
да коштаў, бо лясныя прыгажуні сёлета нятанныя.
Гараджанка спадарыня Тацьцяна кажа, што ня можа
адмовіцца ад натуральных ялінак. Таму нават і пасьля Чарнобылю
не сьпяшаецца набываць штучную. Даспадобы жывая, зь лесу:
“Ялінка жывая — гэта радасьць у доме, прыгажосьць. У мяне традыцыя — купляць заўсёды жывую ёлачку, каб водар быў у доме”.
Для
жывых ялінак на Давыдаўскім рынку месца адвялі за гандлёвымі радамі.
Тут “зялёны тавар” прапануюць прадпрымальнікі з Добрускага раёну.
Кажуць, што адмыслова гадуюць ялінкі на гародзе 7-8 гадоў, а пасьля
высякаюць і прадаюць:
“Ёлкі
прывозім з хатняй сядзібы, дома вырошчваем, на гародзе. Усё праверана:
санстанцыя праверыла, у райвыканкаме праверылі, ацанілі. Усё нармальна.
Мы прывезьлі, прадалі — і паехалі”.
Дакумэнты на ялінкі, аднак, добрускі прадпрымальнік паказаць не схацеў. Гараджане асабліва й не настойвалі. Як лічыць спадар Яўген, ялінка яму асабліва не нашкодзіць:
“У прынцыпе,
я разумею, што такое радыяцыя. Цяпер сапраўды могуць сказаць адно,
а прадаць іншае. Але я думаў, што за той час, колькі ялінка будзе
стаяць, радыяцыя мне моцна не нашкодзіць, я так думаю. Іншая справа
прадукты харчаваньня — на іх я зьвяртаю ўвагу, каб не былі
радыяцыйнымі. Напрыклад, сьметанковае масла з Хойнікаў я не бяру”.
Асаблівую ўвагу спадар Яўген зьвяртае на кошты ялінак:
“Сёлета
ёлкі вельмі дарагія. Я купіў за 30 тысяч рублёў — максымальны кошт, які
мне па кішэні. Я, дарэчы, ялінку для сябе стаўлю. Ну прыйдуць да мяне,
магчыма, дзеці, унукі на Новы год. Але я ялінку стаўлю для сябе — люблю
ўсё жывое”.
Блізу чыгуначнага вакзалу — таксама вялікі ёлачны
кірмаш. Кабета сярэдняга веку — таксама з Добрускага раёну. Ужо
ня першы год прадае ялінкі ўсёй сям’ёй, але ня добрускія. Чаму —
патлумачыла:
“У Добрушы ў нас вялікая радыяцыя, у нас ялінкі
ад радыяцыі „сьвецяцца“. У нас нельга іх выпісваць. У Чачэрску
ў мінулым годзе і сёлета выпісвалі па пяць ялінак. У Рэчыцы,
Сьветлагорску, Буда-Кашалёўскім лясгасах выпісваць можна. Вельмі
прыемна хадзіць у лес і самім нарыхтоўваць ялінкі. Лясьнік ідзе з намі.
Мы самі сьпілоўваем альбо высякаем. І вельмі прыемна прыйсьці ў лес,
дзе стаіць зеляніна. Тры гады запар мы прадавалі ялінкі. Сёлета
не маглі закупіць іх у лясгасе. Купілі маладыя сасонкі — і людзі бяруць
іх з задавальненьнем”.
Пытаюся ў аднаго з прадаўцоў ялінак, ці даходны гэта бізнэс:
“Можна зарабіць, каб накрыць добры стол на Новы год”.